Sanktuarium Bom Jesus do Monte
Nasza wizyta w Bradze przebiega dwuetapowo. Najpierw odwiedzamy jedną z największych atrakcji Bragi, sanktuarium Bom Jesus do Monte, które administracyjnie nie znajduje się w granicach miasta Braga, lecz na terenie miejscowości Tenões. W następnej kolejności skupimy się już stricte na Bradze i jej atrakcjach. Wsiadamy zatem wcześnie rano do auta i serpentyną wijącą się w górę podjeżdżamy do sanktuarium. Zostawiamy pojazd na pobliskim parkingu i resztę drogi pokonujemy pieszo.
Jest jeszcze na tyle wcześnie, że na szlaku nie ma nikogo. Początkowo idziemy stromo do góry segmentami schodów ciągnącymi się pośród zalesionego terenu. Po pokonaniu kilku, a może kilkunastu takich etapów dochodzimy do podnóża sanktuarium z którego rozpoczyna się właściwa wspinaczka do świątyni. Różnica wysokości do pokonania w pionie to aż 116 metrów.
Widok rozpościerający się na kościół z dołu jest imponujący. Same schody ułożono w zygzak, a wspinaczka może być podzielona na etapy, gdyż po pokonaniu poszczególnych fragmentów możemy się zatrzymać na każdej z 17 stacji. Każda ze stacji charakteryzuje się style barokowym, a dopełniają ją symboliczne źródła wody, alegoryczne rzeźby odnoszące się do różnorodnej tematyki, jak chociażby Drogi Krzyżowej Jezusa, pięciu zmysłów czy też chrześcijańskich cnót. Na samej górze znajdziemy osiem figur przedstawiających biblijne postaci biorące udział w skazaniu Jezusa.
Jeśli ktoś nie ma sił i ochoty iść do góry schodami, może skorzystać z kolejki linowej Elevador do Bom Jesus z 1882 roku, ufundowanej przez Manuela Joaquima Gomesa.
Cofnijmy się jednak na chwilę w czasie. Otóż na miejscu dzisiejszej bazyliki już w XIV wieku stał tutaj krzyż, najprawdopodobniej wzniesiony w 1340 roku, tuż po Bitwie pod Salado. W 1373 roku wybudowano tu małą kapliczkę, a w 1494 roku kolejną, większą. Z biegiem czasu liczba przybywających tu pielgrzymów była coraz większa, a tym samym w latach 1522, 1629 i 1722 budowano coraz to większe świątynie. Budowę sanktuarium, które możemy podziwiać dziś rozpoczęto w 1722 roku z inicjatywy arcybiskupa Bragi, Rodrigo de Moury Telesa. Za jego kadencji ukończono pierwszą część schodów z kaplicą poświęconą Drodze Krzyżowej. Natomiast budowa samego kościoła i trzeciej części schodów rozpoczęła się w 1784 roku za czasów arcybiskupa Gaspara de Bragança. Ukończenie prac datuje się na rok 1811. Projektantem noszącej neoklasycystyczne cechy świątyni został Carlos Amarante. Główna fasada charakteryzuje się dwoma dzwonnicami po każdej ze stron. W niszach po bokach głównego wejścia wzniesiono wysokie na sześć metrów kolumny z figurami Jeremiasza i Izajasza. Na środku umieszczono natomiast herb króla Portugalii Jana VI. Wnętrze kościoła ozdabiają malowidła Pedro Alexandrino pochodzące z XVIII wieku.
Niestety kościół jest w trakcie renowacji i nie mamy możliwości wejść do środka. Udajemy się zatem do pobliskiej kawiarni, by odpocząć po trudach wspinaczki, a chwilę później nad Lago do Bom Jesus, jezioro znajdujące się nieopodal kościoła, by następnie podążyć w kierunku Castelo do Bom Jesus, czyli zamku. Roztacza się tu piorunujący widok na całe miasto. Architektem XVIII-wiecznej budowli w stylu neogotyckim był szwajcarski projektant Ernest Korrodi. Spędzamy tu kilka kolejnych dłuższych chwil i udajemy się w drogę powrotną do Bragi.
Zostawiamy auto pod naszym hostelem i ruszamy w stronę historycznego centrum jednego z ciekawszych, jak i najstarszych miast, mogących poszczycić się ponad 2 tysiącami lat historii. Do starego miasta dochodzimy od strony południowej. W zasadzie nie mamy na celu odhaczania z listy poszczególnych zabytków. Nie są one na tyle spektakularne, by specjalnie rzucały się w oczy. Samo natomiast miasto, a w zasadzie jego historyczne centrum jest bardzo urokliwe, emanujące spokojem. Naszą podróż przez kamienne, zabytkowe uliczki Bragi rozpoczynamy jednak nieco inaczej, od obiadu w jednej z miejscowych tascas.
Mały lokal w którym mieści się zaledwie kilka stolików prowadzony jest przez rodzinę. To typowe rozwiązanie doskonale zdające swój egzamin w przypadku gastronomii. Ojciec, mężczyzna w wieku pięćdziesięciu kilku lat o kruczoczarnych włosach i wąsie tego samego koloru, ubrany w koszulę, przyjmuje zamówienia od przychodzących do lokalu gości. Syn, wykapany ojciec, odpowiada za zamówienia i dostawy towarów, a mama wraz z dodatkowo zatrudnioną kobietą zajmuje się tym co najważniejsze, czyli przyrządzaniem dań. Nie będziemy oryginalni i zamówimy po raz kolejny chyba najbardziej charakterystyczną portugalską potrawę, a mianowicie bacahlau. Kilkanaście minut później nasza polędwica z dorsza w towarzystwie ziemniaków skrojonych i upieczonych w formie chipsów, jak i bukietu sałatki ląduje na stole. Mimo, że są to godziny południowe, portugalski obiad nie mógłby się odbyć bez wina. Zdajemy się na wiedzę i gust gospodarza domu, by chwilę później popijać już schłodzone vinho verde z Quinta d’Amares perfekcyjnie dopełniające smak rozpływającej się w ustach ryby. Na zewnątrz jest coraz cieplej, a portugalska biesiada trafia w nasze gusta do tego stopnia, że nie mamy najmniejszej ochoty ruszać się od naszego stolika. Cóż, Braga to nie tylko tascas, to przecież miasto o bardzo bogatej historii. Czas zatem zacząć zwiedzanie.
Igreja e Convento do Pópulo
Podobnie jak we wszystkich innych portugalskich miastach na liście zabytków prym wiodą świątynie sakralne. Naszą listę zwiedzania otwieramy zatem wizytą w Kościele Pópulo. Tuż obok znajduje się dom zakonny o tej samej nazwie. Kościół powstał w XVI wieku z inicjatywy arcybiskupa Agostinho de Jesus i miał być jego miejscem pochówku. Zmarłego w 1609 roku umieszczono w drewnianej trumnie i złożono w głównej kaplicy. Jego oryginalny styl architektoniczny na przełomie wieków został zmieniony, a największych zmian dokonano w XVIII wieku, kiedy to główną fasadę przebudowano w stylu neoklasycystycznym zgodnie z projektem Carlosa Amarante. Na szczególną uwagę zasługują biało-niebieskie azulejos, których stworzenie przypisuje się Policarpo Oliveirze Barnardes. Na placu tuż przed kościołem stoi jeszcze pomnik upamiętniający Manuela Olveirę Gomesa da Costę, portugalskiego polityka, generała i premiera.
Pałac Episkopatu w Bradze (Paço Arquiepiscopal de Braga)
Na południe od kościoła znajduje się Pałac Episkopatu w Bradze. Niestety nie za wiele da się zobaczyć, gdyż jest otoczony murem. Na jego terenie założono również piękne, soczysto zielone ogrody Jardim de Santa Bárbara. Jest to kompleks budynków powstałych na przełomie wielu wieków. Zarówno teraz jak i w przeszłości pałac pełni funkcję siedziby władz kościoła katolickiego w Bradze. Znajduje się tu także rektorat Uniwersytetu Minho, biblioteka i archiwa.
Kościół Miłosierdzia (Igreja Misericórdia)
Kierując się dalej na południe natrafimy na Kościół Miłosierdzia. Co prawda kościół powstał w 1562 roku, ale w XVIII wieku dokonano wielu poprawek i przeróbek. Spoglądając na fasadę z pewnością dostrzeżemy elementy architektury renesansu będące przykładem XV-wiecznej szkoły rzeźbiarstwa z Coimbry. W kościele znajduje się barokowe retabulum wykonane przez Marcelino de Araùjo w latach 1734 do 1739. W nastawie ołtarzowej znajduje się panel wymalowany przez José Lopesa w 1735 roku. Na głównym ołtarzu można natomiast dostrzec wizerunek Maryi, wykonanej przez rzeźbiarza José António Gonçalvesa w 1774 roku.
Katedra w Bradze (Sé de Braga)
Najważniejszą świątynią w mieście i największa atrakcją Bragi jest oczywiście katedra. Co ciekawe Katedra w Bradze jest najstarszą tego typu budowlą w kraju, starszą niż sama Portugalia! Budowa rozpoczęła się pod koniec XI wieku. Biskup Pedro w 1089 roku poświęcił katedrę Dziewicy Maryi. Katedra nazywana jest też często Santa Maria de Braga, czyli Katedrą świętej Maryi w Bradze. Na jej terenie możemy doszukać się reliktów i zabytków pochodzących jeszcze z czasów powstania świątyni. Warto wymienić choćby drzwi Porta do Sol, główny portyk i apsydę Klasztoru Santo Amaro, wszystkie zachowane w oryginalnym, romańskim stylu.
W XV wieku katedra zyskała cech stylu gotyckiego. W kruchcie znajduje się grób księcia Afonso, syna króla Jana I i księżnej Filipy de Lancastre. W kolejnym wieku, a zwłaszcza za panowania Manuela I, świątynia wzbogaciła się o kolejne elementy dekoracyjne. We wnętrzach zdecydowano się na elementy barokowe. Zmiany dotyczyły przede wszystkim ołtarza, górnego chóru, organ, jak i dwóch dzwonnic.
Zwiedzając Katedrę w Bradze warto poświęcić też kilka chwil na odwiedzenie muzeum, gdzie można podziwiać krzyż z pierwszej mszy jaką celebrował w Brazylii Pedro Alvares Cabral.
Capela dos Coimbras
Bardzo urokliwa wydaje się też kolejna, mała świątynia, a mianowicie Kaplica Dos Coimbras. Kaplica znana jest również pod nazwą Kaplicy Matki Niepokalanego Poczęcia, albo też Kaplicy Martwego Pana, Senhor Morto. Świątynia powstała w 1525 roku z rozkazu Joao Coimbry. Tuż obok kaplicy znajduje się była rezydencja arcybiskupia, w której mimo dokonanych w XX wieku przeróbek, zachowały się oryginalne elementy stylu manuelińskiego. We wnętrzach kaplicy uwagę przykuwa z pewnością główny ołtarz i rzeźba złożenia Jezusa w grobie. Retabulum wyłożone jest azulejos przedstawiającymi stworzenie świata, czy też postacie Adama i Ewy.
Dochodzimy do placu Carlosa Amarante porośniętego pięknymi kwiatami, na którym stoją dwa kolejne kościoły i duży napis Braga. Robimy sobie krótką przerwę, którą wykorzystujemy na kilka śmiesznych zdjęć ze wspomnianym napisem, by chwilę później zajrzeć do kolejnej świątyni.
Kościół świętego Krzyża (Irmandade de Santa Cruz)
Po prawej stronie od literek tworzących wyraz Braga stoi Kościół świętego Krzyża. Monumentalna barokowa budowla z dwoma dzwonnicami po każdej ze stron została wzniesiona w XVII wieku.
Kościół świętego Marka (Igreja de São Marcos)
Po lewej stronie od Kościoła świętego Krzyża stoi kolejna świątynia, Kościół świętego Marka, a w zasadzie kompleks budynków, gdyż znajduje się tu również szpital. Obie budowle datowane są na XVIII wiek. Projekt został wykonany przez Carlosa Amarante. Kościół oczywiście wzniesiono w stylu barokowym. Charakterystycznym elementem kościoła są rzeźby apostołów w górnej części fasady pomiędzy dzwonnicami. Po środku fasady znajduje się nisza, a w niej rzeźba świętego Marka. Wcześniej znajdował się tu inny kościół zbudowany przez Diogo de Sousę, który został pochowany w kaplicy głównej w białym, jadeitowym grobie.
Pałac Raio (Palácio do Raio)
Spacerując dalej, naszą uwagę przykuwa budynek o przepięknej barokowej fasadzie wyłożonej niebieskimi azulejos. To Pałac Raio wybudowany za panowania króla Jana V zgodnie z projektem André Soaresa. W 1834 roku pałac został nabyty przez Miguela José Raio. Dziś na jego terenie znajduje się również muzeum, które także odwiedzamy.
Wracamy do północnej części historycznego centrum Bragi przepiękną aleją porośniętą różnokolorowymi kwiatami ciągnącymi się w nieskończoność. Tu natrafiamy na kolejną sakralną budowlę.
Bazylika Kongregatów (Igreja Dos Congregados)
Ta XVIII-wieczna bazylika do złudzenia podobna do innych kościołów, które już dziś widzieliśmy została zaprojektowana również przez André Soaresa. Tu również możemy dostrzec dwie dzwonnice i ogromny krzyż na szczycie głównej fasady.
Zamek w Bradze (Castelo de Braga)
W Bradze znajduje się również zamek, a raczej jego pozostałości w postaci 30-metrowej, granitowej wieży. Budowę zamku ukończono w 1373 roku za panowania króla Fernando. Średniowieczne mury obronne zakończone były pięcioma wieżami i posiadały osiem bram. Dziś możemy podziwiać jedynie wieżę Porta Nova, bramę i wieżę Santiago, jak i wieżę São Sebastião. Zamek sam w sobie uległ zniszczeniu na początku XX wieku.
Łuk Porta Nova (Arco da Porta Nova)
Ostatnim monumentem na naszej liście zwiedzania jest Arco da Porta Nova. Jest to nic innego jak neoklasycystyczny łuk triumfalny zaprojektowany przez André Soaresa pod koniec XVIII wieku. Inauguracja miała miejsce w 1512 roku. Mieści się on w obrębie średniowiecznych murów obronnych miasta, w jego zachodniej części.
Dzień dobiega końca. Pozostało nam jedynie wrócić do hostelu i przygotować się do jutrzejszego wyjazdu w kierunku jedynego w Portugalii Parku Narodowego. Jak się jednak okazuje, to nie koniec wrażeń. To co najlepsze, całkowicie nieświadomie i przypadkowo, pozostało na deser.