Guimarães – tu narodziła się Portugalia

Do Guimarães dojeżdżamy około godziny 16:00. Niestety nie mamy za wiele czasu na zwiedzanie, a jest to miejsce, któremu z pewnością warto poświęcić cały pełen dzień. Nie lubię pchać się autem do centrum miast, tym samym nasz pojazd zostawiamy na parkingu jednej z tutejszych galerii handlowych, a dalszą drogę pokonujemy pieszo.

Pogoda staje się dużo bardziej łaskawa. Niebo rozjaśnia się i ukazuje swój błękit, a popołudniowe słońce daje poczucie ciepła.

W poniedziałkowe popołudnie Guimarães wydaje się być uśpione. A może to zupełnie normalne. Może po prostu w porównaniu z zatłoczonym Porto Guimarães sprawia zupełnie inne wrażenie. Idąc starymi kamiennymi uliczkami dochodzimy do głównego placu miasta. Guimarães jest na tyle kompaktowe, że bez problemu możemy obejść najważniejsze jego miejsca na pieszo.

Kościół Miłosierdzia (Igreja da Misericórdia)

Będąc już na głównym placu  zaglądamy do znajdującego się tu Kościoła Miłosierdzia. Inauguracja miała miejsce w 1606 roku, jednakże prace nad fasadą zakończyły się dopiero w 1640 roku. Fasada kościoła jest jakby połączona z pozostałymi, znajdującymi się obok budynkami. Kościół nie jest budynkiem wolnostojącym. Tym samym sama konstrukcja nie sprawia porażającego wrażenia. Skromne wnętrze z drewnianymi ławkami pozwala na chwilę kontemplacji. Nie licząc kilku miejscowych wiernych, kościół jest całkowicie pusty.

Tu narodziła się Portugalia (Aqui Nasceu Portugal)

Gdy skierujemy nasze kroki w kierunku południowym dostrzeżemy chyba najbardziej znaną fasadę w całym mieście ze słynną inskrypcją Aqui nasceu Portugal, czyli Tu narodziła się Portugalia. Cofnijmy się zatem na chwilę w czasie. Otóż miasto będące pierwszą stolicą Portugalii założył pierwszy hrabia Vimara Peres. Portugalczycy nazywają Guimarães O Berço da Nação Portuguesa, czyli Kolebką Portugalii. Dzieje się tak głównie dlatego, gdyż wiele ważnych wydarzeń w historii kraju jest ściśle powiązanych z tym miejscem. Warto chociażby wspomnieć o narodzinach króla Alfonsa I, czy też rekonkwisty i walk z Maurami.

Idąc wzdłuż południowej granicy historycznego centrum miasta wpisanego w 2001 roku na listę światowego dziedzictwa UNESCO zatrzymujemy się na moment przy Kaplicy świętego Franciszka, by chwilę później znaleźć się już na wprost chyba jednej z najbardziej fascynujących budowli w mieście i największej atrakcji Guimarães, a mianowicie Kościół Matki Boskiej Pojednania.

Igreja de Nossa Senhora da Consolação

Największe wrażenie na przybyszu robią ciągnące się w dół aż do głównej fasady świątyni przepiękne trawniki porośnięte czerwonymi kwiatami. Sama fasada, podobnie jak to w wielu miejscach w Porto, pokryta jest tradycyjnymi błękitnymi azulejos. Świątynię wzniesiono w 1785 roku. Jest ona doskonałym przykładem architektury barokowej. Dwie wysokie wieże znajdujące się po obu stronach fasad wybudowano w kolejnym wieku. Natomiast w XIX wieku dobudowano dwa kolejne budynki, jeden pełniący funkcję kaplicy (Capela do Senhor Dos Passos), a drugi będący budynkiem obsługi (Casa do Despacho). W 1993 roku cały kompleks został sklasyfikowany jako budynek dobra publicznego.

Niedaleko kościoła, a w zasadzie na drugim końcu porastających plac trawników, po drugiej stronie niezwykle ruchliwej w to poniedziałkowe popołudnie ulicy, dostrzeżemy historyczne mury miejskie. Monumentalna, potężna budowla zamyka od wschodu stare centrum miasta. To właśnie wzdłuż murów idziemy w stronę znajdującego się na wzgórzu zamku. Zanim do niego dotrzemy, dostrzegamy głęboko skryty za gęsto rosnącymi drzewami pałac.

Pałac Książąt Bragançy (Paço dos Duques de Bragança)

Budowa Pałacu Książąt Bragançy, jednej z największych atrakcji Guimarães, rozpoczęła się na początku XV wieku na zlecenie pierwszego Księcia Bragançy Afonso de Barcelos. W kolejnych wiekach budynek mocno podupadł, czego bezpośrednią przyczyną było przeniesienie siedziby książąt do Pałacu Vila Viçosa w Alentejo. W 1807 podjęto decyzję o przerobieniu go na baraki wojskowe.

Prace renowacyjne rozpoczęły się w 1937 roku, a 24 czerwca 1959 roku, czyli dokładnie 831 lat po Bitwie São Mamede, w budynek pałacu na nowo tchnięto życie. Dziś na parterze północnego skrzydła znajduje się muzeum sztuki współczesnej, a na pierwszym piętrze organizuje się wystawy. Co ciekawe w 1993 roku z pałacu swoją siedzibę zrobił sobie portugalski dyktator António de Oliveira Salazar.

Zamek Guimarães (Castelo de Guimarães)

Ostatnim w tej części miasta jak i najważniejszym punktem na naszej mapie dzisiejszego zwiedzania jest Zamek Guimarães położony na wzniesieniu Largo, największa atrakcja Guimarães. W 968 roku galicyjska Księżna Mumadona poleciła wznieść  zamek, w którym ludność mogłaby szukać schronienia przed najazdami Wikingów przybywających od północy, jak i Maurów, którzy atakowali z okupowanych przez nich południowych terenów.

Po przejęciu panowania nad prowincją nazywaną Portucalense Książę Henryk podjął decyzję o budowie solidniejszej konstrukcji. Wspomnianą twierdzę możemy podziwiać po dziś dzień. Czworokątna baszta obronna góruje nad pozostałą częścią budowli, czyli murami obronnymi i czterema wieżami na każdym z rogów. Choć nie jest to udokumentowane, Książę Henryk zamieszkiwał najprawdopodobniej budynki położone przy północnym murze obronnym. Tu również miał się urodzić jego syn Afonso, pierwszy król Portugalii.

Do końca XIV wieku Zamek w Guimarães był świadkiem wielu bitew o utrzymanie integralności nowo powstałego Królestwa Portugalii. Wraz z pojawieniem się artylerii i nowych rodzajów broni zamek stracił na znaczeniu i podupadł. Dopiero prace renowacyjne na początku XX wieku sprawiły, że dawna piękność i znaczenie zamku powróciły.

Na terenie zamku jesteśmy sami. Spacerujemy zatem wokół tej monumentalnej budowli i podziwiamy niezwykłą architekturę, by chwilę później skierować się w stronę historycznego centrum miasta od strony północnej.

Ulica Santa Maria (Rua de Santa Maria)

Rua de Santa Maria w Guimarães jest z pewnością najbardziej urokliwą uliczką w całym mieście. Wąskie, kamienne przejście pociągnięte pośrodku szeregu kamienic emanuje spokojem. Poza naszą dwójką jest tu jeszcze dwóch turystów z Korei Południowej, którzy widząc, że wyciągam aparat i fotografuję jakiś obiekt, natychmiast cofają się i bezwiednie robią zdjęcie w tym samym miejscu. Cóż, pewnie pomyśleli, że jest to jakiś istotny monument historyczny, a ja po prostu postanowiłem uwiecznić na zdjęciu ładnie prezentującą się kulę kamienną. Rua de Santa Maria była głównym łącznikiem pomiędzy usytuowaną w górnej części miasta Vila do Castelo i położoną poniżej Vila do Mosteiro. W przeszłości domy położone przy ulicy Santa Maria zamieszkiwane były przez portugalskie elity.

Plac świętego Jakuba (Praça São Tiago ou Praça de Santiago)

Podążając wzdłuż Rua de Santa Maria dojdziemy w końcu do Praça São Tiago, czyli Placu świętego Jakuba. Zgodnie z tradycją przed wiekami święty Jakub przyniósł do Guimarães obraz Maryi Dziewiczy, który to umieszczono w pogańskiej świątyni na placu nazwanym następnie Placem świętego Jakuba.  Miejsce iście idylliczne ze stolikami kawiarenek i restauracji ustawionych na kamiennym podłożu pośrodku placu i przepięknymi domostwami dodającymi uroku z każdej jego stron. Co ciekawe we wszystkich lokalach jest praktycznie pusto. Może w tygodniu po prostu nikt tu nie przyjeżdża, a może wszyscy co przyjeżdżają wracają na noc do Porto. Trudno stwierdzić. Jedno jest natomiast pewne, gdybyśmy mieli więcej czasu z pewnością zostalibyśmy tu dłużej.

Largo da Oliveira

Będąc na placu trudno nie zauważyć Largo da Oliveira. Monument ten zawdzięcza swą nazwę drzewu oliwnemu zasadzonemu przed wiekami w tym samym miejscu. Łuki są pozostałością starego pałacu Paço do Concelho, w którym spotykały się ówczesne władze miasta.

Igreja de Nossa Senhora de Oliveira

Kolejnym istotnym zabytkiem w historycznym centrum miasta jest Igreja de Nossa Senhora de Oliveira będącym pierwszą gotycką świątynią wybudowaną w Minho za czasów Księcia Jana I. Książę w ten sposób wypełnił przyrzeczenie złożone w podzięce za zwycięstwo przeciwko armii kastylijskiej w walce o Aljubarrotę.  Dzwonnica nosi cechy stylu manuelińskiego, co świadczy o jej późniejszym wybudowaniu. We wnętrzach klasztoru znajduje się obecnie muzeum Alberto Sampaio.

Padrão do Salado

Ostatnim monumentem, na który zwracamy uwagę jest gotycki Padrão do Salado wzniesiony w XIV wieku z inicjatywy Króla Afonso IV, aby upamiętnić zwycięstwo w walce pod Salado przeciwko Maurom. 

Zaczyna się robic coraz ciemniej, a my musimy się jeszcze przedostać do Bragi. Szkoda, gdyż Guimarães zrobiło na nas ogromne wrażenie i zasługuje z pewnością na poświęcenie mu zdecydowanie większej ilości czasu. Nie wszystko jednak zawsze da się doskonale zaplanować. Wracamy na parking po samochód i ruszamy w kierunku Bragi. Co prawda to tylko 23 kilometry drogi, ale obierając trasę bezpłatną musimy się sporo nagimnastykować. Droga N101 jest dość kręta, ponadto nieustannie biegnie raz w górę, raz w dół. Biorąc pod uwagę, że nie znamy trasy, a na dodatek jedziemy po zmroku, przedostanie się do Bragi nie należy do najłatwiejszych zadań. Koniec końców udaje nam się dojechać i zakwaterować w tutejszym hostelu.