Stare Miasto w Rydze
Stare miasto w Rydze jest z pewnością najbardziej obleganym i tętniącym życiem punktem w całej stolicy. Jest też jedną z największym atrakcji Rygi. Niezliczona ilość barów, restauracji, fascynujące fasady budynków i wiele miejsc o znaczeniu historycznym sprawiają, że można się tu poczuć jak w prawdziwej europejskiej metropolii, czego kompletnie nie dało się odczuć kilka dni wcześniej w Wilnie. Stare Miasto zostało również docenione przez UNESCO i w 1997 roku wpisane na listę Światowego Dziedzictwa Kultury. Co ciekawe po odzyskaniu przez Łotwę niepodległości znacząca część miasta została zrekonstruowana, aby przywrócić oryginalny charakter stolicy. Znajdziemy tu mieszankę romantyzmu, gotyku, baroku, klasycyzmu, ale także modernizmu. Po Starym ryskim mieście można by chodzić w nieskończoność. Nie mając jednak aż tyle czasu skupiamy naszą uwagę na najważniejszych zabytkach miasta.
Katedra w Rydze
W pierwszej kolejności należałoby wspomnieć o katedrze. Swoją drogą budzi ona moje skojarzenia ze stojącą katedrą w Gorzowie Wielkopolskim. Osobiście nie jestem fanem budynków z czerwonej cegły, jednakże trudno przejść obojętnie obok ów budowli. Katedra jest zdecydowanie największą świątynią w krajach bałtyckich, a wewnątrz można odnaleźć czwarte co do wielkości organy na świecie. Wybudowano ją w 1211 roku jako siedzibę diecezji w Rydze. Charakteryzuje się cechami epoki wczesnego gotyku, baroku i stylu Art Nouveau. Na początku XV wieku katedrę powiększono poprzez dobudowanie zachodniej nawy i bocznych kapliczek. W tamtych czasach wieża katedry była najwyższa w stolicy. W 1547 roku katedralna iglica spłonęła w pożarze, który wybuchł w mieście. Nową wieżę wybudowano w 1595 roku. W latach 1881 do 1914 przeprowadzono szereg renowacji, dzięki którym możemy podziwiać katedrę w jej obecnej formie.
Kościół świętego Piotra
Kolejnym obok katedry równie ważnym obiektem jest oczywiście Kościół Świętego Piotra. Ta ulokowana w starej części miasta świątynia jest zdecydowanie najwyższą w całej Rydze. Wybudowano go w 1209 roku, ale z tego okresu zachowały się jedynie zewnętrzne mury naw bocznych i część wewnętrznych kolumn. Pond 130 metrową wieżę ukończono pod koniec XV wieku, ale już w 1666 wieża uległa zniszczeniu. 24 lata później wybudowano nową wieżę, która na tamte czasy była najwyższą tego typu drewnianą budowlą na świecie. W 1721 roku wieża ponownie uległa zniszczeniu, tym razem spłonęła po uderzeniu pioruna. Car Rosji Piotr postanowił odbudować zniszczoną konstrukcję, jednak sytuacja powtórzyła się podczas II Wojny Światowej. Wieżę, którą możemy podziwiać dziś wybudowano w 1967 roku i wyposażono ją w platformę widokową. Tym samym turyści mogę podziwiać panoramę miasta z wysokości 72 metrów. W 1976 roku po raz pierwszy uruchomiono dzwony grające tradycyjną łotewską pieśń Riga dimd. Każdego dnia odgrywana jest ona pięciokrotnie.
Dom Bractwa Czarnogłowych
Niedaleko Kościoła Świętego Piotra znajduje się najbardziej rozpoznawalny, najpiękniejszy, zdobiący wszystkie ryskie pocztówki budynek i chyba największa atrakcja Rygi, a mianowicie Dom Bractwa Czarnogłowych. Gotycka budowla o trójkątnym kształcie z czerwonej cegły została wzniesiona w 1334 roku. Budynek przez wiele stuleci spełniał funkcje miejsca spotkań kupców. To dzięki niemu utrzymywano przez tak długi czas koneksje handlowe pomiędzy partnerami ze wschodu i zachodu. Sercem domu bractwa czarnogłowych byli młodzi nieżonaci kupcy pochodzenia niemieckiego znani ze swojego temperamentu i entuzjazmu. Dom przez pewien czas spełniał też funkcję rezydencji prezydenckiej w okresie, kiedy to zamek ryski przechodził gruntowny remont. Ponadto budynek służy dziś także jako miejsce organizacji koncertów, ważnych konferencji, wydarzeń kulturowych i innych.
Na placu przed domem bractwa praktycznie o każdej porze dnia można spotkać ulicznych muzyków umilających chwile przybywającym tu turystom z całego świata.
Centrāltirgus
Kierując się nadbrzeżem Dźwiny na południowy-wschód dochodzimy do Centralnych Hal Targowych Rygi znajdujących się obok miejscowego dworca autobusowego i kolejowego. Pięć półokrągłych hal wydaje się być jednym z ciekawszych punktów na mapie stolicy. To właśnie tutaj można skosztować przysmaków lokalnej kuchni, ale też spróbować łotewskich trunków. Możemy się zatrzymać przy blisko 3 tysiącach stoisk podzielonych na różne działy tematyczne takie jak warzywa, owoce, artykuły mięsne, rybne czy też nabiał. Gdyby komuś było mało na zewnątrz znajdują się dodatkowe stoiska z warzywami i owocami. Historia rynku liczy już sobie 88 lat. To właśnie w roku 1930 uznano go nie tylko za największy rynek w Europie, ale także jako najbardziej rozwinięty. Ponadto to właśnie ryski targ jest najbardziej odwiedzanym w Europie Wschodniej. Przybywa tu średnio od 80 do 100 tysięcy osób dziennie! Hale początkowo pełniły rolę hangarów lotniczych. Dopiero potem przekształcono je i nadano im funkcje hal targowych. W skład całego kompleksu wchodzą także stare magazyny tworzące obecnie jakby małą dzielnicę rozrywki i sztuki. W 1998 roku UNESCO dostrzegło walory ów miejsca i wpisało hale targowe na listę dziedzictwa kulturowego.
Najlepszym sposobem na zwiedzanie targu jest po prostu zagubienie się w jego uliczkach i testowanie lokalnych produktów. Tak też robimy, zatrzymując się to tu, to tam. W jednym ze stoisk zamawiamy po kieliszku balsamu ryskiego, a ja na dodatek proszę o kanapkę obłożoną szprotkami. Ten słynny łotewski trunek przyprawia nas o mdłości. To tradycyjny likier o czarnej barwie oraz gorzkim ziołowym smaku wytwarzany jest w oparciu o różne składniki roślinne. Kawałek dalej zamawiamy pīrāgi, czyli łotewskie pierogi w niczym nieprzypominające tych naszych rodzimych. Nie są one gotowane, lecz wypiekane na cieście chlebowym. A jakże by inaczej. Przecież jesteśmy na Łotwie. Tu chleb jest składnikiem wszystkiego. W zasadzie można by tu spędzić cały i dzień i objadać się lokalnymi daniami, ale nie mamy niestety tyle czasu w zanadrzu. Czeka na nas jeszcze kilka ciekawych miejsc w starej części miasta. Opuszczamy zatem hale targowe i w coraz bardziej piekącym słońcu ruszamy przed siebie.
Zamek Kawalerów Mieczowych
Idąc wzdłuż brzegu Dźwiny w stronę zachodnio-północną docieramy do kolejnego miejsca uwiecznionego na wszystkich turystycznych mapach stolicy Łotwy, a mianowicie Zamku Kawalerów Mieczowych. Co prawda zamek wizualnie nie powala na kolana, z pewnością wymagałby kolejnej renowacji, ale warto przyjrzeć się bliżej jego historii.
Kamień węgielny pod budowę położono w 1330 roku, jednakże przez kilka kolejnych wieków, ciągnących się bitew i walk, zamek wielokrotnie ucierpiał. Ostatnia rekonstrukcja miała miejsce w 1515 roku. W latach od 1330 do 1562 roku pełnił funkcję siedziby Wielkiego Mistrza Zakonu Liwońskiego. W kolejnych stuleciach zamek przechodził z rąk do rąk, a władzę nad nim sprawowali Polacy, Szwedzi i Rosjanie. Od 1922 roku swoją rezydencję ma tutaj prezydent Łotwy.
Początkowo budowla charakteryzowała się trzema małymi wieżami w narożnikach. Dopiero w XV wieku dobudowano dwie dodatkowe okrągłe wieże, na których teraz powiewa flaga Łotwy i sztandar prezydencki.
Zamek charakteryzuje się cechami późno klasycystycznymi. Nie powinna dziwić prosta forma architektoniczna budowli. Tak było w zasadzie od samego początku i można to wyjaśnić zarówno przez militarną naturę zamku, jak i ciągłe zniszczenia.
Jeśli chodzi o rozmieszczenie pomieszczeń parter oddany był na potrzeby domowników i straży zamkowej, pierwsze piętro zajmowały apartamenty, natomiast na drugim piętrze deponowano broń.
Ostatnia znacząca renowacja miała miejsce już w XX wieku zgodnie z wytycznymi architekta Eižensa Laube. Zmodernizowany hol główny, dobudowano halę festiwalową oraz wieżę trzech gwiazd. Apartamenty prezydenckie znajdują się we frontowej części budynku skonstruowanej w XVI wieku.
Zamek Ryski, w zasadzie jak każdy inny zamek, ma swojego ducha. Co prawda nikt go nigdy nie widział, ale słyszano przesuwanie mebli. Co więcej w dawnych czasach ludzie widywali dziwną zjawę potrafiącą przewidzieć przyszłość Liwonii. Kolejna z opowieści dotyczy roku 1579 kiedy to Król Polski Stefan otoczył miasto Połock. W tym samym momencie nad zamek przyleciał bocian, który postanowił wybudować gniazdo w miejscu, gdzie od dziesiątek lat żył już kruk. Po miesiącach ciężkiej walki bocian przepędził kruka. Mędrcy byli zdania, że kruk symbolizował panowanie niemieckie, natomiast bocian przejęcie Liwonii przez Polaków.
Dom Kotów
Kręcąc się jeszcze bezwiednie po uliczkach starego miasta natrafiamy na dość ciekawy budynek, a mianowicie Dom Kotów. Budowla została zaprojektowana przez Friedricha Schefela i wzniesiona w 1909 roku. Zarówno Schefel jak i Heinrich Scheel są uznawani za pionierów ryskiego Art Nouveau. Właścicielem budynku był bogaty łotewski kupiec, którego nie wpuszczono do Wielkiej Gildii. W odwecie mężczyzna wzniósł na dachu budynku rzeźby kotów. Ogony kotów wzniesione w kierunku Wielkiej Gildii miały symbolizować dokładnie to, co kupiec tak naprawdę myśli o tej organizacji.
Dom Kotów wybudowany został w stylu średniowiecznego zamku, a dopełniony paletą kolorów stylu Art Nouveau wniósł do miasta barwność i romantyczność.
Obecnie na parterze znajduje się restauracja, natomiast pozostałe pomieszczenie wynajmowane są jako biura.
Brama Szwedzka
Kolejnym miejscem do którego zmierzamy jest Brama Szwedzka znajdująca się przy ulicy Torna 11. Brama powstała w 1698 roku, aby połączyć śródmieście z domami i koszarami położonymi poza miastem. Otwierano ją ze wschodem i zamykano z zachodem słońca. Brama Szwedzka jako jedyna z ośmiu bram ostała się po dziś dzień.
Baszta prochowa
Ostatnim punktem na mapie naszego dzisiejszego zwiedzania jest baszta prochowa. Budowla datowana na 1330 rok była jedną z wież wchodzących w skład tak zwanych umocnień miasta Ryga. Wcześniej zwana była basztą piaskową. Swoją obecną nazwę otrzymała w XVII wieku ze względu na składowanie tam prochu. Jej obecny wygląd sięga roku 1650.
W 1919 roku założono tu muzeum militarne, do którego dobudowano kolejne skrzydło w latach 1937 do 1939. Wieża wznosi się na wysokość ponad 25 metrów, a jej średnica wynosi ponad 14 metrów. Mury osiągają grubość trzech metrów.
Zmęczeni całodniowym zwiedzaniem, bezskutecznie szukając przyjemnego miejsca na smaczny obiad, trafiamy nie gdzie indziej jak do ALA pagrabs, gdzie spędzamy kilka kolejnych godzin, delektując się pysznymi potrawami lokalnej kuchni i testując kolejne łotewskie trunki alkoholowe.
Początkowo w Rydze mieliśmy spędzić całe trzy dni. Nie byliśmy jednak świadomi, że miasto jest dość kompaktowe i można je szybko zwiedzić na piechotę. Z założenia ominęliśmy wszelakie muzea. Gdyby ktoś chciał je skrupulatnie zgłębić, z pewnością musiałby tu spędzić zdecydowanie więcej czasu. Nie pozostaje nam nic innego jak zjeść śniadanie, uciąć sobie krótką pogawędkę z recepcjonistą, który przyjmował nas dwa dni temu i ruszyć w dalszą drogę. Dziś jest święto pracy. Tym samym wszystkie parkingi w mieście są bezpłatne. Odgórnie ułożyliśmy plan w ten sposób, by to właśnie opuszczając stolicę zwiedzić ostatnie miejsce na naszej turystycznej mapie, ostatnią z największych atrakcji Rygi, a mianowicie Moskiewskie Przedmieście.
Moskiewskie Przedmieście
Szukając parkingu w pobliżu ów dzielnicy, natrafiamy na centrum handlowe. Jak duże jest nasze zdziwienie, gdy okazuje się, że w święto pracy działa ono jak w każdy inny dzień. Cóż, korzystamy z okazji i robimy zakupy na dzisiejszy wieczór, który przyjdzie nam spędzić poza miastem. Wracamy do samochodu, zostawiamy torby i ruszamy przed siebie.
Nazwa dzielnicy pochodzi od przebiegającej tu drogi łączącej Rygę z Moskwą. Początkowo Moskiewskie Przedmieście nazywaną Lastadia. Słowo pochodziło od niemieckiego „die Last”, czyli ładunek. W XV wieku otwarto tu stocznię, a cała Lastadia przyczyniała się do szybkiego rozwoju ekonomicznego regionu.
W Średniowieczu większość Żydów i Rosjan żyło na przedmieściach. Rada miejska w Rydze nie pozwalała rosyjskim kupcom żyć w mieście. Przybywając do Rygi drogą ciągnącą się z Moskwy kupcy osiedlali się tuż przy bramie wjazdowej do miasta, budowali baraki i domy.
Pierwsze wzmianki o kupcach żydowskich pochodzą z 1536 roku, ale dopiero w 1638 roku zaczęto stawiać tu budynki mieszkalne. Pierwszy żydowski dom powstał w miejscu, w którym usytuowany jest dziś rynek centralny. Co ciekawe każdego dnia po zakończeniu handlu Żydzi musieli opuszczać miasto i mogli do niego wrócić kolejnego dnia tylko i wyłącznie kiedy rynek znowu otwierano.
Krótko przed wyjazdem naczytaliśmy się dużo pochlebnych opinii na temat unikatowego charakteru Moskiewskiego Przedmieścia. Biorąc jednak pod uwagę, że przed chwilą byliśmy w Wilnie, a za moment będziemy w stolicy Estonii, nie podzielamy tejże opinii. W dwóch pozostałych bałtyckich stolicach znajdziemy również dzielnice z charakterystycznymi drewnianymi budynkami.
To już nasze ostatnie chwile w stolicy Łotwy, która ogółem zrobiła na nas nieporównywalnie większe wrażenie niż stolica sąsiadującej Litwy. W tętniącej życiem Rydze można poczuć się z całą pewnością jak w jednej z europejskich metropolii. Trudno się więc dziwić, że to właśnie Ryga jest najbardziej odwiedzanym przez rzeszę turystów spośród wszystkich miast krajów nadbałtyckich.